Bywa czasem tak, że wszystkie nasze problemy nawarstwiają się w tym samym czasie: stres w pracy, obciążająca sytuacja w życiu prywatnym czy zmartwienia finansowe. Oczywistym jest, że w pewnym momencie granice wytrzymałości człowieka zostają przekroczone. Wiele osób próbuje naprawiać zszargane nerwy na różne sposoby, jednak nie zawsze jest to łatwe. Jak sobie wówczas poradzić?

W głowie osoby dotkniętej syndromem wypalenia zawodowego tkwią myśli zniechęcające do pracy i niszczące poczucie własnej wartości. Osoba taka zaczyna się dystansować od swoich przyjaciół oraz kolegów z pracy, zaczyna ograniczać kontakty społeczne, lub też zaniedbuje swoje hobby. Ostatecznie z każdym dniem znajduje się coraz głębiej w stanie całkowitego wyczerpania fizycznego i emocjonalnego.

Co powoduje wypalenie?

Wypalenie dotyka często osoby pracujące w zawodach socjalnych, na pozycjach zarządzających, pracowników zmianowych oraz nauczycieli. Oprócz czynników zewnętrznych, w stale zmieniającym się świecie i przy wysokich obciążeniach, występują również inne czynniki wewnętrzne uwidaczniające się w sytuacjach stresowych. Istotne są tutaj cechy osobowości odpowiedzialne za rozwój wypalenia osobistego. Należą do nich szczególnie cechy takie jak: zbyt wysokie wymagania wobec siebie, perfekcjonizm czy brak asertywności. Zespół wypalenia rozwija się stopniowo. W początkowej fazie chorzy znajdują się w euforii, co jet związane m. in. z poczuciem bycia niezastąpionym. Pracują wówczas praktycznie bez wytchnienia – non-stop, bez przerw i relaksu. Przez to zaniedbują swoje potrzeby, życie rodzinne czy ograniczają kontakty w środowisku pracy i poza nim. Niedługo potem pojawia się chroniczne zmęczenie, brak koncentracji oraz trudności w zasypianiu. Ostatecznie spada motywacja, co dotyka jeszcze bardziej osoby, dla których problemem jest organizacja czasu. Jeżeli w odpowiednim momencie nie zostaną podjęte kroki mające na celu leczenie wypalenia zawodowego, sytuację zaczyna pogarszać również wpływ stresu, którego trudno się pozbyć całkowicie. Może to prowadzić do osłabienia układu immunologicznego, chronicznego napięcia, zaburzeń metabolicznych, szumu w uszach. Ostatnią fazą często bywa depresja i/lub ataki paniki, które wiążą się z poczuciem bezsilności i rozpaczą.

Kuracja lecząca syndrom wypalenia zawodowego

Pacjenci cierpiący na syndrom burnout potrzebują profesjonalnej pomocy. Leczenie zależy od stadium choroby. W początkowej fazie działania takie jak zmiana dotychczasowego miejsca pracy lub urlop rehabilitacyjny, mogą być wystarczające. Podczas kuracji pacjent jest pod stałą opieką psychoterapeutów i lekarzy oraz uzgodniony zostaje indywidualny plan terapii. Program zazwyczaj obejmuje terapie grupowe i dyskusje, nauki technik relaksacyjnych, takich jak progresywna relaksacja mięśni z treningiem autogennym, czy uprawianie sportu i ustalanie programów ćwiczeń. Pacjent uczy się na nowo jak skutecznie odpoczywać i relaksować się. W zaawansowanych stadiach leczenie wypalenia zawodowego jest trudniejsze. Pacjent powinien przez zdecydowanie dłuższy czas pozostać pod opieką specjalisty. Ukierunkowana psychoterapia pomaga najlepiej ocenić swoją sprawność, realistycznie określić swoje przyszłe wymagania oraz pragnienia. W ten sposób przyszłe przeciążenia zostają ograniczone. Czasem nieuniknione jest podawanie leków antydepresyjnych. Dlatego tak ważna jest konsultacja z psychiatrą lub psychoterapeutą.


Marta Osińska-Białczyk

Psycholog, psychoterapeuta z wykształcenia i pasji. Kocham ludzi i wierzę w nich, dlatego chętnie dzielę się wiedzą i doświadczeniami. Prowadzę psychoterapię, coachingi i warsztaty - również online oraz w domu klienta (Warszawa). Pomagam zagubionym się odnaleźć, wspieram pary i rodziny. Prywatnie jestem mamą dwójki cudownych maluchów, fanem zdrowego stylu życia i fotografem-amatorem. Pisanie od zawsze mi towarzyszy, podobnie jak ludzie, muzyka i filmy - bez nich moje życie nie byłoby takie samo. Jeśli chcesz się skonsultować, lub zapisać na konsultację, zajrzyj do kontaktu.